Wat is Welzijn op Recept?

Welzijn op Recept is een alternatief voor mensen met psychosociale klachten als vermoeidheid, hoofdpijn, rug- of nekpijn, maar ook angst, somberheid en eenzaamheid. Bij deze klachten spelen belangrijke levensgebeurtenissen vaak een rol, zoals het verlies van een familielid, vriend of werk, de diagnose van een ernstige of chronische aandoening, een verandering van school of verhuizing naar een andere stad. Deze mensen hebben in de meeste gevallen geen medicijnen of verwijzing naar psychologische zorg nodig, maar kunnen goed gebaat zijn bij vergroting van hun welbevinden en versterking van hun veerkracht en zelfvertrouwen.

Onderzoek heeft aangetoond dat deelname aan (welzijns)activiteiten het welbevinden van mensen verhoogt en een positief effect heeft op de ervaren lichamelijke en psychische gezondheid.
De grootste gezondheidswinst is te behalen bij patiënten, die zeer regelmatig (10 tot 20 keer per jaar) de huisartsenpraktijk of fysiotherapeut bezoeken.

Sociaal makelaars Meerwaarde

Hoe werkt Welzijn op Recept: het andere gesprek?

1. Welzijn op Recept start met het proactief voeren van het ‘andere gesprek’, gericht op de gezondheid en het functioneren van de patiënt, en niet diens ziekte of aandoening. Veel gebruikte tools daarbij zijn het spinnenweb van Positieve Gezondheid en de vragenlijst van het 4 domeinenmodel.

2. Wanneer in dit gesprek blijkt dat de patiënt gebaat kan zijn bij Welzijn op Recept verwijst de huisarts, praktijkondersteuner of fysiotherapeut door naar een sociaal makelaar van Stichting MeerWaarde (contactgegevens van de sociaal makelaar in uw wijk of dorp). Voor huisartsen en POH’s is de ICPC-code Z68 beschikbaar voor registratie in het HIS.

3. In een uitvoerig gesprek onderzoeken sociaal makelaar en cliënt samen welke activiteiten kunnen bijdragen aan het vergroten van diens welbevinden (en daarmee het verminderen van diens psychosociale klachten). En welke passen bij de persoonlijke situatie van de cliënt. Maatwerk dus. Voorbeelden van activiteiten zijn: gaan eten in het lokale buurtrestaurant, aansluiten bij een wandelgroep, het oppakken van een oude hobby of een verwaterde vriendschap of het doen van vrijwilligerswerk.

4. Indien gewenst begeleidt de sociaal makelaar de patiënt/cliënt naar de gekozen activiteit.

5. Na 6 maanden hebben sociaal makelaar en cliënt een evaluatiegesprek en koppelt de sociaal makelaar de bevindingen terug naar de verwijzer.

Stroomschema werkwijze Welzijn op Recept

Welzijn op Recept: voor wie wel en voor wie niet?

Welzijn op Recept kan een goed alternatief zijn voor mensen, die frequent de huisartsenpraktijk of fysiotherapeut (10 tot 20 keer per jaar) bezoeken:

• met psychische klachten, zoals somberheid, angsten, veel piekeren, stress/overspannenheid
• die vastlopen in het leven, als gevolg van problemen op het werk, relatieproblemen of het meemaken van een ingrijpende gebeurtenis
• die problemen hebben met hun chronische lichamelijke aandoening/ziekte
• met chronisch psychische klachten (behandeld en nu stabiel)
• met een beperkt sociaal netwerk, die zich eenzaam voelen of in een sociaal isolement dreigen te geraken
• die zorgen voor en/of zich zorgen maken over de ziekte van een naaste (partner, kind, familielid of vriend
• die kampen met (wisselende) lichamelijke onverklaarde klachten (SOLK)
• met slaapproblemen
• met een ongezonde leefstijl (roken, weinig bewegen, overgewicht)
• die zich ongelukkig of onveilig voelen in hun woonomgeving

Het ‘andere gesprek’, waarin de gezondheid en het functioneren van de patiënt centraal staan, moet uitwijzen of verwijzing naar een sociaal makelaar inderdaad een oplossing kan bieden.
De verwijzing moet te allen tijde een sociaal uitgangspunt hebben. Het is belangrijk dat de patiënt gemotiveerd is om iets in de eigen situatie te veranderen en ook instemt met de verwijzing.

Welzijn op Recept is niet bedoeld voor:

• jongeren onder de 18 jaar
• mensen met een niet-stabiele psychiatrische of andere complexe en zware problematiek
• mensen bij wie een ‘life event’ nog te veel op de voorgrond staat, te actueel is
• mensen met een concrete hulpvraag (naar geïndiceerde zorg)

De kracht van Welzijn op Recept

De winst van Welzijn op Recept zit in de samenwerking tussen eerstelijnszorg en het welzijnsdomein, waarbij:

• de verwijzer een duidelijk signaal/advies aan zijn patiënt geeft om met begeleiding zelf de klachten aan te pakken
• zowel verwijzer als patiënt zich meer bewust wordt van het brede welzijnsaanbod en de positieve effecten hiervan bij de aanpak van psychosociale klachten
• het gebruik van medische zorg kan worden verminderd

Regionale werkgroep Welzijn op Recept

Welzijn op Recept is een beproefd en succesvol concept, dat inmiddels in vele gemeenten is geïmplementeerd. Toch heeft dat nog niet geleid tot een solide financiering van de inzet van sociaal makelaars.
Mede daarom is het belangrijk om te monitoren hoeveel verwijzingen plaatsvinden, hoe vaak die verwijzingen tot succes hebben geleid en welk effect dit heeft op de frequentie van het huisartsenbezoek. En mede om die reden is het wenselijk om de Welzijn op Recept-verwijzingen zoveel mogelijk door de huisartsenpraktijk (op advies van wijkverpleegkundige bijvoorbeeld) te doen.
Voor registratie in het HIS is een ICPC-code beschikbaar: Z68.
Het komende jaar zal de regionale werkgroep Welzijn op Recept met aanvullende adviezen komen voor wat betreft verwijzing, registratie en monitoring. De werkgroep onderzoekt ook verdere digitalisering van het verwijzings- en terugkoppelingsproces.

Tools

Voor de verwijzers zijn patiëntfolders beschikbaar, om uit te delen. Op te vragen bij de sociaal makelaars.

• Spinnenweb Positieve gezondheid
• Vragenlijst 4 domeinenmodel