Huisartsen, (wijk)verpleegkundigen en inhoudelijk deskundigen werken lokaal nauw samen onder begeleiding van een externe deskundige in zogenoemde PaTz-groepen. PaTz staat voor palliatieve zorg thuis. De PaTz-groepen in Haarlemmermeer timmeren hard aan de weg om palliatieve patiënten vroegtijdig in beeld te krijgen en te anticiperen op de zorgbehoefte van deze patiënten. Een belangrijke vraag die gesteld wordt is: “Zou het je verbazen als deze patiënt binnen een jaar overlijdt? Als het antwoord ‘nee’ is, moet je als zorgprofessional wel even een drempel over om iemand te markeren als palliatief. Toch komen we allemaal een keer in deze fase en hoe kunnen we dat dan zo goed mogelijk organiseren, zodat iemand tijdig passende zorg krijgt?
Samenwerken
In tal van netwerken in onze regio is het mogelijk om dan de handen ineen te slaan en iemand die dat nodig heeft de best mogelijke palliatieve zorg te bieden. Hospice Bardo is een van de instellingen die hier dagelijks mee bezig is, maar nog niet iedereen weet wat zij kunnen bieden om de huisarts, POH of verpleegkundige hierbij te ondersteunen.
Ondersteuning thuis
Er werken bij Hospice Bardo twee casemanagers palliatieve zorg; Bea Zijlmans of Judith Sieval. Een van hen is voortaan ook bij de bijeenkomsten van de PaTz-groep Hoofddorp. Bea en Judith en Specialist Ouderengeneeskunde Christiaan Rhodius delen graag kennis en ervaring met ons.
1. Hospice Bardo biedt ook ondersteuning in de thuissituatie Bea: “Er zijn twee casemanagers palliatieve zorg in dienst die patiënten in de palliatieve fase thuis met raad en daad bijstaan. We denken graag mee. Naast bijvoorbeeld tips en trics over pijnbestrijding in de thuissituatie en kennis over de regelgeving, weten we ook goed de weg naar de juiste ondersteuning. Verschillende huisartsen uit de regio weten onze ondersteuning gelukkig al goed te vinden.”
2. Palliatieve zorg gaat over 4 dimensies: psyche, gezondheid, zingeving en sociale context Christiaan: “Mensen die ongeneeslijk ziek zijn, of door ouderdom in de laatste fase van hun leven zijn gekomen, kunnen talloze vragen hebben. Vragen die te verdelen zijn in de vier dimensies. De palliatieve fase vraagt daarom veel aandacht uit diverse werkvelden. Samenwerking tussen verschillende professionals en vrijwilligers vergroot de kans dat alle vragen uit de verschillende dimensies voldoende aandacht krijgen. Het gaat erom dat we helpen om de weg naar de dood toe, zo prettig mogelijk en op maat vorm te geven. Bij vragen mogen huisartsen mij altijd bellen.”
3. Iemand tevoorschijn luisteren Judith: “Ik vind het belangrijk dat je je afvraagt hoe de patiënt zich voelt. Wat vindt diegene prettig en wat maakt voor die persoon het leven de moeite waard? Daar probeer ik op aan te sluiten. Zo had ik bijvoorbeeld een patiënt die heel veel pijn had in zijn been. Die pijn belemmerde hem het meest van alles, vooral in het contact met zijn jonge kinderen. Morfine hielp wel tegen de pijn, maar was een grote belemmering bij het spelen met zijn kinderen. We hebben toen een afspraak bij de pijnpoli gemaakt. We zijn altijd op zoek naar passende mogelijkheden. Soms ook buiten de gebaande paden.
4. Regeren is vooruitzien Christiaan: “Het gebeurt vaak dat mensen met een ongeneeslijke ziekte of mensen die doodgaan door ouderdom, pas de huisarts erbij vragen als ze pijn hebben. Mijn advies is: markeer de palliatieve fase eerder. Zie het breder dan de allerlaatste fase. Palliatieve zorg kan ook heel lang laagfrequent verleend worden. Hierdoor zijn mensen beter in beeld, kan alles rustig goed geregeld worden en kan ‘paniekvoetbal’ in de laatste weken worden voorkomen. Als je als huisarts betrokken bent bij een palliatief traject, schrijf dan in je overdracht, naast hetgeen je op dit moment doet, óók wat je plan voor de toekomst is.”
Judith Sieval en Bea Zijlmans zijn casemanager palliatieve zorg bij Hospice Bardo in Hoofddorp (foto: Kees van der Veer)